ŠTO UZROKUJE POJAVLJIVANJE POTRESNIH VALOVA - TSUNAMIJA?

Tsunami su dugi valovi uzrokovani tektonskim pomicanjem ploča morskog dna, odnosno podmorskim potresima. Naziv potječe iz japanskog jezika te znači "val u luci". Često ih se pogrešno naziva plimnim valovima, no nemaju nikakve veze s plimnim oscilacijama.

Najrazorniji poznati tsunami u povijesti je bio uzrokovan erupcijom vulkana Krakatau na Sundskim otocima u 1883. godini. Najviša zabilježena visina vala tada je iznosila 35 m, dok se broj žrtava popeo na 36830. Osim toga, na Pacifiku su zabilježena 4 tsunamija viša od 30 m u razdoblju nakon 684. godine.

U blizini epicentra visina potresnih valova može biti izuzetno visoka. S udaljavanjem od epicentra, te prilikom putovanja u dubokim oceanskim zaravnima, tsunami ima male amplitude no putuje velikim brzinama, u prosjeku oko 700 km/h. Naime, dugi valovi putuju brzinom c koja iznosi

gdje je g ubrzanje sile teže, a H dubina mora. Približavajući se obali, oni se usporavaju te se, zbog sačuvanja mase, uzdižu ovisno o smanjenju dubine mora. Dolaskom na obalu njihove visine mogu poprimiti izvanredne vrijednosti. Uobičajeni periodi tsunamija iznose od 10 do 60 min, a ovisan je o prostorno - vremenskim karakteristikama pomicanja morskog dna u zoni epicentra.

Mjerenja razine mora na mareografskoj postaji Hilo, Havaji, za vrijeme prolaska tsunamija.

Animacija širenja tsunamija za potresa ispred Papue Nove Gvineje dana 17. srpnja 1998, kada je poginulo oko 3000 ljudi. Animacija je načinjena pomoću numeričkog modela,  te se otvara u posebnom prozoru zbog veličine (1.3 MB).  » link

  Više o valovima u moru 

  Više o kratkoperiodičkim valovima u moru

  Više o valovima dugog perioda u moru

  Više o topografskim valovima

  Više o unutarnjim valovima